2.1.20. Rachunek przyczynowy określa wielkości fizyczne poszczególnych części Wszechświata, a jednocześnie określa całościowy model Wszechświata.
Rozważając rachunek przyczynowy, zasadne jest omówienie trzech następujących zagadnień, dotyczących tego rachunku.
I. Prawo kosmologiczne VEO.
II. Metryka kosmologiczna XYZ.
III. Model kosmologiczny I, II, III.
Odnosząc się do trzech powyższych punktów, zasadne jest ich uogólnione wyjaśnienie. Prawo kosmologiczne VEO pozwala na określenie aktualnego, względnego wieku Wszechświata z dokładnością do jednego roku kalendarzowego, a następnie na przeliczenie tego wieku na przestrzeń, masę oraz czas tej części Wszechświata obserwowalnego, która odbyła się do czasów współczesnych. Na tej podstawie określane zostają niepodważalne cechy Wszechświata obserwowalnego. Metryka kosmologiczna XYZ pozwala na określenie czasu, przestrzeni oraz masy Wszechświata całościowego, z uwzględnieniem podziału tego Wszechświata na osobliwość początkową oraz Wszechświat obserwowalny, a także z uwzględnieniem podziału Wszechświata obserwowalnego na wszechświat atomowy oraz wszechświat kwantowy. Zarówno w prawie kosmologicznym VEO, jak i metryce kosmologicznej XYZ określane są wielkości LMT Wszechświata, czyli przestrzeń, masa oraz czas Wszechświata. Uzyskane wyniki stanowią model kosmologiczny I stopnia, czyli model rozważany wyłącznie przez pryzmat wielkości LMT. Następnie model ten rozszerzany jest o temperaturę, dając model kosmologiczny II stopnia, który w niniejszym tekście określany jest skrótem LMTT. Model kosmologiczny II stopnia rozszerzany jest o zasadę przyczynowo skutkową, dając model kosmologiczny III stopnia, który w niniejszym tekście określany jest skrótem LMTT2.